Gaatjes ontstaan doordat bacteriën in de tandplak suikers en koolhydraten uit voedsel en dranken omzetten in zuren. De zuren kunnen dan het glazuur, het dentine (tandbeen) en het wortelcement oplossen (demineralisatie genoemd) waardoor er een gaatje ontstaat. Zodra het gaatje door de buitenste glazuurlaag van de tand heen is kan deze zich in het dentine razendsnel uitbreiden doordat het dentine zachter is dan glazuur en dus makkelijker oplost. Gaatjes beginnen vaak als een doffe witte vlek waarin kleurstoffen kunnen trekken zodat het beginnende gaatje donker van kleur wordt. Pas als het gaatje al ver in het dentine zit en zich richting de zenuw uitbreidt ontstaat tandpijn. Soms zit het gaatje dan al in de zenuw en is een wortelkanaalbehandeling nodig.

Het is het belangrijk om minimaal één keer per jaar naar de tandarts te gaan voor controle. De tandarts zal ongeveer om de 2 jaar tot 4 jaar bite-wings maken. Dit zijn overzichtsfoto's van het gebit waarop de tandarts kan beoordelen of er tussen tanden en kiezen en/of onder vullingen gaatjes zitten. Op deze plekken zijn de gaatjes namelijk vaak niet met het blote oog te zien. Uiteraard is niet ieder donker plekje of wit vlekje een (beginnend) gaatje. De enige die dit goed kan beoordelen is de tandarts. De tandarts zal dan ook bepalen wanneer behandeling van een gaatje nodig is. In de regel wordt een gaatje behandeld als deze door de buitenste glazuurlaag heen is. Als mensen veel last hebben van gaatjes is het soms verstandig om een voedingsvragenlijst te laten afnemen en poetsinstructie te krijgen. U kunt hier altijd naar vragen bij uw tandarts.

Enkele tips om gaatjes te voorkomen:

• Zorg voor een goede mondhygiëne
• Beperk het aantal eet-en drinkmomenten tot 7 momenten per dag (water, koffie/neutrale thee zonder suiker en ongezoete melk mogen de hele dag door gedronken worden)
• Poets tweemaal daags met een fluoridetandpasta
• Electrisch poetsen verwijdert meer plak dan een handtandenborstel. Heeft u veel last van gaatjes dan kan een electrische tandenborstel wellicht helpen de gaatjes te verminderen
• Maak ook tussen de tanden schoon met bijvoorbeeld flossdraad, tandenstokers of ragers. Vraag uw tandarts of mondhygiënist welk middel het meest geschikt is hiervoor
• Gebruik eventueel als ondersteuning een spoelmiddel met fluoride

Onderstaande producten kunnen helpen om gaatjes te voorkomen.